Opdracht: maak de examenvragen (2017 tv1). Je hebt hiervoor 30 minuten de tijd.

Hierboven zie je een maquette van het museum (figuur 1) en een plattegrond van een gedeelte van de binnenhaven met daarin het museum getekend (figuur 3).

Bekijk figuur 1 en figuur 3.
Quist heeft 'maatwerk' geleverd: het gebouw is duidelijk ontworpen voor deze specifieke plek in de stad.
2p 2. Beschrijf twee kenmerken van het gebouw waaruit blijkt dat Quist rekening hield met deze specifieke plek in de stad.

Op figuur 4 hierboven zie je een schets van de plattegrond van het gebouw. De stippen op de kruisingen zijn pilaren.
Quist heeft het gebouw ontworpen op basis van een module: een vaste vorm die in het hele gebouw terug te vinden is.
3p 3. Licht dit toe door:
− de vorm te noemen die Quist als module heeft gebruikt en
− twee verschillende manieren te beschrijven waarop hij deze vorm in de plattegrond toepast.

Het gebouw past in de traditie van het modernisme, omdat het gemaakt is van beton, glas en staal.
Bekijk afbeelding 1, 2 en 3.
3p 4. Noem nog drie kenmerken van modernistische architectuur die je terugvindt in het exterieur van het museum.

De ingang en de entreehal met horecavoorziening van het museum werden in 2010 ingrijpend veranderd. Het ontwerpbureau, Studio Ramin Visch, kreeg onder andere de opdracht om de verborgen ingang uitnodigender te maken. Projectleider vanuit het museum, Patricia Mensinga, verwoordde de opdracht zo: "Een goede sfeer en een uitnodigende indruk zijn van groot belang."

Op afbeelding 4 zie je het ontwerp voor de nieuwe ingang.
2p 5. Beschrijf aan de hand van het ontwerp twee manieren waarop de ingang uitnodigend is gemaakt.

Het museum is erg enthousiast over het ontwerp van Studio Ramin Visch. Het levert volgens Mensinga "een grote bijdrage aan de maritieme ervaring van het museum. Niet letterlijk met bijvoorbeeld scheepsmodellen in de hal, maar door de omgeving een scheepsgevoel mee te geven".

Bekijk het interieur op afbeelding 5 en 6.
2p 6. Beschrijf drie aspecten van het interieur die bijdragen aan dit "scheepsgevoel".

Studio Ramin Visch en architect Wim Quist delen een zelfde benadering van ruimte en architectuur. Toch moet de vormgever zich juist, zoals Ramin Visch zelf zegt, 'zoveel mogelijk aan de bestaande situatie onttrekken' om tot een beter ontwerp te komen.

Uit het ontwerp van Studio Ramin Visch blijkt respect voor het ontwerp van Quist. Maar de veranderingen die de vormgever aanbrengt zijn ook te zien als een commentaar op het ontwerp van Quist.
Bekijk afbeelding 4, 5 en 6.
2p 7. Leg met een voorbeeld uit:
− dat Studio Ramin Visch het ontwerp van Quist respecteert en
− dat Studio Ramin Visch commentaar geeft op het ontwerp van Quist.

Het aantrekkelijker maken van de entree van het Maritiem Museum was onder andere een belangrijk doel voor het museum. Maar met de opdracht aan Studio Ramin Visch had het museum nóg een bedoeling. De projectleider van het museum zegt hierover: "Het Maritiem Museum wil een ontmoetingsplaats zijn voor zijn publiek". Dit laatste doel, een ontmoetingsplaats willen zijn, past bij een meer algemene, economische ontwikkeling in de museumwereld van de laatste tien jaar.
2p 8. Leg dit uit door:
− aan te geven om welke economische ontwikkeling in de museumwereld het gaat en
− hoe het museum aansluit bij dit doel met het ontwerp van Studio Ramin Visch.

De antwoorden

1. maximumscore 2
twee van de volgende:
−  De scherpe hoek die door de zijgevels wordt gevormd doet denken aan de boeg/voorsteven van een schip.
−  De vooruitstekende hoek / hoeken doen denken aan de voorsteven van een (hoge) boeg van een schip (met daarop een naam).
−  De kleine raamopeningen doen denken aan de patrijspoorten van een schip.
−  De lange horizontale (ononderbroken) zijkanten doen denken aan de zijwand(en) van een schip.
−  De horizontale lijn op de (vooruitstekende) muren doet denken aan die op de zijwand van een schip.
per juist aspect 1

2. maximumscore 2
twee van de volgende:
−  De hoofdvorm van het gebouw is een (rechthoekige) driehoek, waarvan de rechte/haakse hoek aansluit op het kruispunt en/of waarvan de lange (rechthoek)zijden parallel lopen aan de twee straten (Blaak en Schiedamsedijk).
−  Aan de straatzijde heeft het gebouw op de begane grond een galerij / een doorgang voor (wandel)verkeer van de straat.
−  De (schuine) opengewerkte zijde met de uitstekende punten/volumes (voorstevens) is gericht op de haven.
−  Het gebouw/ontwerp, een driehoek met uitstekende punten, is de optimale vorm voor de beschikbare ruimte op die plek.
per juist kenmerk 1

3.  maximumscore 3
• het vierkant / de vierkante vorm 1
• plattegrond (twee van de volgende): 2
−  Het vierkant/de vierkante vorm wordt herhaald (verticaal en horizontaal) tot een raster (van vierkanten). Binnen dit raster past de hoofdvorm van de plattegrond (een driehoek met een hoek van 90 graden).
−  Het raster van vierkanten bepaalt de indeling van de (dragende) pilaren van de skeletbouw.
−  De hoofdvorm van de plattegrond is een driehoek, en die is afgeleid van het vierkant/wordt gevormd door een diagonaal doorsneden vierkant.

Opmerkingen
−  Ook goed als de driehoek wordt genoemd als module met twee juiste toepassingen van deze module in de plattegrond.
− Als slechts één juiste toepassing wordt genoemd, wordt 1 scorepunt toegekend.

4.  maximumscore 3
drie van de volgende:
−  het gebruik van geometrische vormen (zoals driehoeken en vierkanten)
−  de opbouw uit duidelijk van elkaar te onderscheiden (geometrische) volumes
−  de grote vlakken / het ontbreken van decoratie/versieringen
−  de lichte kleur van het materiaal (het gebouw oogt helder en licht)
−  Het gebouw 'zweeft' / staat op pilaren/zuilen (met open ruimtes onder de bouwvolumes).
−  De constructie bestaat uit (beton)skeletbouw.
−  ramen in stroken / lintvensters
−  plat dak
per juist kenmerk 1

5. maximumscore 2
twee van de volgende:
−  Door de (contrasterende) oranje(rode) kleur trekt de ingang aandacht / is de ingang goed zichtbaar (anders dan de oude grijze/verscholen ingang).
−  De oranje(rode) kleur is een warme kleur en dat is uitnodigender dan grijs (van de oorspronkelijke ingang).
−  Door het paneel 'naar binnen te vouwen' is er meer verbinding tussen exterieur en interieur. Het publiek wordt naar binnen geleid (via een soort oranje(rode) loper).
per juist antwoord 1

6. maximumscore 2
drie van de volgende:
−  De oranje(rode) kleur doet denken aan reddingsboeien / zwemvesten / de roestrode kleur (menie) van grote (vracht- of container)schepen.
−  De grote/hoge stalen (vitrine)wand doet denken aan de wand van een schip.
−  De tekens rechts op de wand doen denken aan tekens voor de scheepvaart die het waterniveau (NAP) aangeven.
−  De reling boven op de (rode) wand doet denken aan de reling van een schip.
−  De stalen trappen en/of deuren doen denken aan die van trappen en/of deuren op een schip.
−  De oranje(rode) bankjes in de hal hebben de vorm van een boot.
−  De vitrines met afgeronde ramen doen denken aan patrijspoorten / ramen van beveiligde plekken (brandblussers).
−  De combinatie van houten tafels en banken en metalen/industriële lampen doet denken aan een kombuis (met een verlaagd plafond).
−  Het lage plafond maakt de ruimte kleiner/intiemer en dat doet denken aan een kombuis. indien drie juiste antwoorden indien twee juiste antwoorden indien minder dan twee juiste antwoorden

7.  maximumscore 2
Antwoorden moeten de volgende strekking hebben:
• respect (een van de volgende): 1
−  Door het sterke contrast in kleur en materiaal wordt goed zichtbaar welke toevoeging van Studio Ramin Visch is en wat hoort bij het oorspronkelijke ontwerp van Quist (daardoor wordt het ontwerp van Quist gerespecteerd).
−  De toevoegingen / aanpassingen van Studio Ramin Visch zijn ook weer te verwijderen / ongedaan te maken (daaruit blijkt respect voor het oorspronkelijke ontwerp).
−  De vormgeving van Studio Ramin Visch is net zo strak als de vormgeving van Quist (daaruit blijkt respect voor vormgeving van Quist).
• commentaar (een van de volgende): 1
−  Het toevoegen van het felle / warme / uitnodigende oranjerood (op het oorspronkelijke grijs) is te zien als commentaar op de saaie / functionalistische architectuur van het modernisme (waarin het idee belangrijker was dan iets kleurrijks scheppen).
−  De opvallend speelse (verhalende) elementen, zoals de scheepswand en bootbankjes, zijn te zien als een reactie op de strenge / functionele uitstraling van het ontwerp van Quist.
−  De nadruk op de functie van de entree (die in het oorspronkelijke ontwerp juist verborgen was) is te zien als een commentaar op het weinig klantvriendelijke ontwerp van Quist.

8.  maximumscore 2
Het antwoord moet de volgende strekking hebben:
• Musea moeten (van de overheid) veel meer doen aan het bereiken van een breed publiek en/of zorgen voor meer eigen inkomsten (door bezuinigingen van de overheid) 1
• Het ontwerp van Studio Ramin Visch draagt daaraan bij door een multifunctionele entree te maken waar óók veel te zien is / te doen is / die een (sfeervolle) ontmoetingsruimte is 1

Opdracht: Kijk en vergelijk

• Maak tweetallen
• Vergelijk de onderstaande stoelen
• Schrijf een stuk over deze vergelijking waarbij je in gaat op de vormgeving, de functionaliteit en de achterliggende gedachte van de stoelen

Opdracht: Vervreemding / collage maken
• Deze opdracht doe je individueel.
• Maak een collage met een Surrealistisch karakter. Als je nodig is mag je jouw boek gebruiken en inspiratie opzoeken op internet.
• Beschrijf wat jouw collage surrealistisch maakt.

Opdracht: kunstanalyse over vorm
Maak de opdracht hieronder met behulp van het kunstanalyse model. Daarnaast analyseer je 1 kunstwerk uit deze periode uitgebreid op basis van vorm met behulp van het kunstanalyse model.